Tại đại hội, Tổng Bí thư gợi mở và nhấn mạnh thêm bốn vấn đề trọng tâm:

Một là, cần tăng cường và làm tốt hơn nữa công tác giáo dục chính trị, lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ, để thế hệ trẻ, chủ nhân tương lai của đất nước ta thực sự "vừa hồng vừa chuyên", như lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Hai là, đổi mới và nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức thanh, thiếu niên Việt Nam, coi đây là nền tảng cốt lõi để nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa.

Ba là, đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng, phát huy vai trò tiên phong, xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ.

Bốn là, chăm lo củng cố, xây dựng tổ chức Đoàn thật sự vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, tổ chức và cán bộ.

“Nói đến xung kích của tuổi trẻ trong phong trào hành động cách mạng, tôi muốn nhấn mạnh và nhắn gửi tới thế hệ trẻ cả nước hai chữ: Tiên phong. Đoàn thanh niên của chúng ta là Đoàn thanh niên tiên phong; tờ báo chính thống của Đoàn ta cũng mang tên Tiền phong”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu.

Phát huy truyền thống anh hùng của dân tộc

Tổng Bí thư nhấn mạnh, thanh niên và công tác thanh niên ngày nay có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng và hết sức to lớn. Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không; đất nước ta có hội nhập và sánh vai được với các cường quốc năm châu như Bác Hồ mong muốn và căn dặn hay không; cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không; một phần lớn là tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên và phụ thuộc vào việc bồi dưỡng, rèn luyện, đào tạo thế hệ trẻ.

“Với tinh thần đó, tôi xin đề nghị các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thể, các địa phương cần quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương, tư tưởng chỉ đạo của Đảng về thanh niên và công tác thanh niên trong thời kỳ mới; tin tưởng, mạnh dạn giao nhiệm vụ cho thanh niên; quan tâm, giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện để thanh niên tự tin tham gia vào các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của đất nước, của các địa phương, đơn vị. Chăm lo quyền lợi chính đáng của thanh niên, tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên được học tập, rèn luyện, phát triển toàn diện, cống hiến và trưởng thành”, Tổng Bí thư nêu rõ.

Cuối bài phát biểu, Tổng Bí thư đề nghị tập trung tuyên truyền đại hội với chủ đề: Phát huy truyền thống anh hùng của dân tộc và kế thừa những bài học kinh nghiệm quý báu của Đảng, làm tốt hơn nữa công tác thanh vận, xây dựng đoàn thanh niên và lực lượng thanh niên thật sự trở thành đội quân xung kích, dũng cảm, sáng tạo và đội hậu bị vững chắc, tin cậy của Đảng và nhân dân, đáp ứng yêu cầu của cách mạng ngày càng cao trong giai đoạn mới.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Đại hội

Phong trào thanh, thiếu niên đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá, trong nhiệm kỳ vừa qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn, đặc biệt là đại dịch COVID-19, nhưng với sự quyết tâm, sáng tạo, tinh thần xung kích, tình nguyện, công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu niên đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Ba phong trào hành động cách mạng, ba chương trình đồng hành với thanh niên đã được xác định phù hợp với đặc điểm, trình độ, năng lực, thế mạnh của thanh niên; đồng thời đáp ứng được những nhu cầu, mong mỏi của tuổi trẻ, qua đó phát huy được vai trò xung kích, tình nguyện, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời tạo môi trường, điều kiện để thanh, thiếu niên trưởng thành, phát triển toàn diện.

Đặc biệt, Tổng Bí thư nhận thấy, đã có sự chuyển biến tốt trong việc khắc phục một số những tồn tại, hạn chế được nêu trong văn kiện Đại hội XI.

“Tôi nhớ, ở Đại hội lần trước, tôi có lưu ý đề nghị các đồng chí quan tâm khắc phục tình trạng ‘Nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị’ trong một bộ phận thanh niên. Qua nghiên cứu Báo cáo chính trị của các đồng chí, cùng với việc được nghe các ý kiến phát biểu thảo luận tại Đại hội, tôi thấy Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã có nhiều cố gắng để đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, đặc biệt là trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, bồi dưỡng đạo đức, lối sống lành mạnh cho thế hệ trẻ, qua đó, tính tích cực chính trị, niềm tin của thanh niên đối với Đảng, với tổ chức Đoàn, với công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đang được củng cố”, Tổng Bí thư bày tỏ.

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt hoan nghênh, biểu dương và chúc mừng những kết quả, thành tích rất đỗi tự hào của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Việt Nam đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dẫn lại thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thanh niên và nhi đồng nhân dịp Tết Nguyên đán năm 1946, mùa xuân đầu tiên của đất nước dưới chế độ mới: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội” và những dòng thơ của Nhà thơ Tố Hữu viết về tuổi trẻ:

Hai mươi tuổi, tim đang dào dạt máu

Hai mươi tuổi, hồn quay trong gió bão

Gân đang săn và thớ thịt căng da

Đời mặn nồng hứa hẹn biết bao hoa!

Tổng Bí thư khẳng định: “Trái tim đầy nhiệt huyết, với tinh thần đầy sáng tạo, ham học hỏi và khát vọng cháy bỏng, thanh niên nước ta luôn là lực lượng đi đầu trong thực hiện các nhiệm vụ cách mạng. Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, thanh niên hết thế hệ này, đến thế hệ khác luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng, bất khuất của dân tộc, không ngại gian khổ, không sợ hy sinh, sẵn sàng hăng hái đi tiên phong trên mọi lĩnh vực, có nhiều cống hiến to lớn vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước”.