Đội K92 quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam ở địa bàn tỉnh Kohkong, Vương quốc Campuchia.

Lần theo dấu chân xưa

Tôi có nhiều dịp theo chân các anh - cán bộ, chiến sĩ Đội K92 thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn Campuchia. Các anh phải đối mặt với nắng nóng, đường hành quân xa, gập ghềnh, ngoằn ngoèo, rẽ qua nhiều phum, sóc. Có khi các anh di chuyển bằng xe, khi phải hành quân bộ, lội qua những khu vực nước ngập tới thắt lưng. Mồ hôi ướt đẫm đôi vai nhưng đôi chân các anh vẫn đều bước. Cuối cùng, đơn vị đến địa điểm tìm kiếm hài cốt liệt sĩ nằm sâu trong cánh rừng. Chưa kịp nghỉ ngơi, những người làm nhiệm vụ đặc biệt này bắt đầu đặt từng nhát len vào đất cũng là đặt niềm hy vọng tìm gặp các chú, các anh đã nằm lại rất lâu trên đất bạn. Từng người thay nhau miệt mài đào, có khi phải đào sâu hơn cả mét, cho đến lớp đất đen mới chuyển vị trí.

Thượng tá Nguyễn Hoàng Tuấn, Đội trưởng Đội K92, cho biết đơn vị thành lập năm 2001. Để tìm được hài cốt của các liệt sĩ đưa về quê hương truy điệu và an táng, Đội K92 phải trải qua nhiều giai đoạn như thu thập tin tức, khảo sát địa điểm, điều tra, kết luận và tiến hành tìm kiếm nên mất rất nhiều thời gian. Mỗi ngày qua đi, thông tin ít dần, sơ đồ mộ chí có nhiều thay đổi nên cán bộ, chiến sĩ mỗi ngày phải đi xa hơn, sâu hơn vào những nơi hẻo lánh, có nơi phải hành quân bộ nhiều ngày đường, các anh lần theo những con đường mà các chú, các anh từng hành quân chiến đấu.

 “Thông tin có độ chính xác 100% thì không còn nhiều, hầu như là con cháu, nhữngngười thế hệ sau nghe lại, rồi cung cấp cho mình. Việc thực hiện sơ đồ mộ chí của mình thì thất lạc, không đầy đủ. Địa hình nước bạn thay đổi so với trước đây cũng gây ảnh hưởng lớn cho đơn vị trong quá trình tìm kiếm hài cốt liệt sĩ" - thượng tá Nguyễn Hoàng Tuấn nói.

Một khó khăn lớn nữa là trong thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Đội K92 gián đoạn gần 2 năm mới sang nước bạn Campuchia tìm kiếm mộ liệt sĩ. Từ tháng 3/2022, khi trở lại nước bạn tìm kiếm mộ liệt sĩ thì các thông tin đó đã thu thập từ năm 2020, nên có nhiều thay đổi, gây khó khăn cho đơn vị trong quá trình tìm kiếm. Mùa khô năm nay, ở nước bạn có mưa sớm và lượng mưa lớn, nhiều nơi bị ngập, gây khó khăn cho Đội K92 tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ.

Quy tập hài cốt liệt sĩ trở về quê hương

Với kinh nghiệm nhiều năm thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn, các thành viên trong Đội K92 đã tìm kiếm, gặp gỡ những người cao tuổi để thu thập, phân tích các nguồn thông tin, từ đó tham mưu cho ban chỉ huy đội vẽ sơ đồ mộ chí.

 Thượng úy quân nhân chuyên nghiệp Danh Ni, cán bộ dẫn đường tìm kiếm thông tin hài cốt liệt sĩ, Đội K92 cho biết mỗi địa phương trên nước bạn có phong tục, tập quán khác nhau, việc truyền tải thông tin cũng gặp không ít khó khăn. Để thu thập thông tin, cá nhân đồng chí Ni và đơn vị tạo mối quan hệ với nhân dân nước bạn. Cán bộ, chiến sĩ sẵn sàng giúp đỡ bà con làm những công việc nhà, có khi hỗ trợ gạo, nhu yếu phẩm cần thiết, có khi lại trực tiếp khám bệnh và cấp thuốc miễn phí cho người dân. “Mặc dù những việc làm tuy không lớn nhưng đã tạo sự gần gũi, lòng tin cho bà con nhân dân địa phương trên đất bạn.Nhờ đó việc nắm bắt, xác minh thông tin về mộ liệt sĩ được chính xác hơn, giúp việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ trên đất bạn được thuận lợi và nhanh chóng" - thượng úy Ni nói. 

Thượng úy quân nhân chuyên nghiệp Huỳnh Hoàng Giang, quân y đội K92, kể: “Địa bàn đơn vị hoạt động tìm kiếm hài cốt liệt sĩ thường ở đồng bằng, rừng núi, những phum, sóc nằm sâu, cách xa thành thị, nên đời sống bà con nhân dân nơi đây còn nhiều khó khăn. Người dân có bị bệnh cũng ít đi khám chữa bệnh, bởi vậy thường nhờ đơn vị khám chữa bệnh. Những lúc ấy, tôi thăm khám cho bà con nhân dân, từ các bệnh như cảm, ho, đau nhức, viêm dạ dày, hay có khi là những bệnh mãn tính như tiểu đường, viêm phổi… Khi tôi tiếp xúc khám bệnh thì thấy bà con rất gần gũi, yêu quý bộ đội Việt Nam". 

Bằng sự nỗ lực, quyết tâm, từ năm 2001 đến nay, trên địa bàn 4 tỉnh Kampot, Kept, Sihanouk, Kohkong của Vương quốc Campuchia, Đội K92 đã tìm kiếm, quy tập được 2.080hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đưa về nước an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ trong tỉnh. Đây là sự thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn", “đền ơn đáp nghĩa" của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Đội K92 đối với những người con ưu tú của đất nước đã ngã xuống trên chiến trường Campuchia, vì tình hữu nghị quốc tế cao cả, để giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng và bảo vệ sự bình yên của Tổ quốc.

Ngoài nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, trong thời gian qua, Đội K92 còn phối hợp với lực lượng nước bạn hỗ trợ hàng trăm suất gạo, khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí và sửa chữa đường giao thông. Từ đó, tạo mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Bộ đội Cụ Hồ với nhân dân nước bạn Campuchia.